Ηλιόλουστο κλίμα όλο το χρόνο, αυθεντική φιλοξενία, φιλική και εγκάρδια, αντιθέσεις τοπίου που ενθουσιάζουν κάθε φυσιολάτρη και εξαιρετικά αναπτυγμένες τουριστικές υποδομές, είναι τα βασικά συστατικά για να μια επιτυχημένη ταξιδιωτική συνταγή. Το νησί της θεάς της ομορφιάς, η Κύπρος, έχει πράγματι πετύχει τη σωστή αναλογία των υλικών και το αποτέλεσμα δεν είναι άλλο από ένα απολαυστικό ταξίδι αισθήσεων, κάθε εποχή του χρόνου.
Μιάμιση ώρα πτήσης ήταν αρκετή για να μας μεταφέρει σε ένα ξεκούραστο Σαββατοκύριακο χαλαρής απόδρασης στο νησί της Αφροδίτης, την Κύπρο. Έχοντας σημειώσει στο χάρτη ένα σύντομο οδοιπορικό με έδρα την Πάφο, ξεκινήσαμε παίρνοντας τον αυτοκινητόδρομο από την Λάρνακα, όπου προσγειωθήκαμε νωρίς το πρωί, μετά από πτήση 1 ώρα 40 λεπτών περίπου. Κτισμένη πάνω στο αρχαίο Κίτιον, την πόλη του φιλοσόφου Ζήνωνος, ένα πλούσιο λιμάνι και μεγάλο κέντρο της αρχαιότητας για το εμπόριο του χαλκού, η Λάρνακα δίνει μια πρώτη γεύση από την κοσμοπολίτικη Κύπρο. Η περίφημη προκυμαία με τις «φοινικούδες», η μαρίνα με τα πολυτελή σκάφη αναψυχής, τα παραλιακά κέντρα, το σύγχρονο δηλαδή πρόσωπο της πόλης, περιβάλλεται από αξιόλογα θρησκευτικά μνημεία, όπως το ναό του Αγίου Λαζάρου του 10ου αιώνα, το τέμενος Χαλά Σουλτάν Τεκέ, με τον μιναρέ του να ξεπροβάλλει από μια συστάδα φοινικόδεντρων και κυπαρισσιών και κυκλώπεια τείχη που τη συνδέουν με το ιστορικό της παρελθόν. Στο Επαρχιακό Μουσείο της εκτίθενται σαρκοφάγοι και επιτύμβιες στήλες που βρέθηκαν σε διάφορα σημεία της Λάρνακας και αποτελούν σημαντική πολιτιστική κληρονομιά της πόλης. Η παραλία της είναι εκτενής, μια αμμουδιά 25 χλμ. περίπου, που διανθίζεται με ξενοδοχεία που προσφέρουν υψηλή ποιότητα υπηρεσιών. Αν έχει κανείς το χρόνο, αξίζει μια επίσκεψη στις Αλυκές της Λάρνακας, που παρουσιάζουν διεθνές ενδιαφέρον, λόγω της μεγάλης οικολογικής τους αξίας. Ο υγροβιότοπος αυτός περιλαμβάνει τις τέσσερις κυρίως λίμνες, την Αλυκή, την Ορφανή, τη Σορό και την μικρή λίμνη του αεροδρομίου, καθώς επίσης και τις εκτεταμένες αλοφυτικές βιοκοινωνίες στις παρυφές των λιμνών και το δάσος Τεκέ στα δυτικά και το δάσος στα ανατολικά της Αλυκής.
Σύντομη στάση στα Λεύκαρα
Μόλις 34 χμ. νοτιοδυτικά της πόλης της Λάρνακας, στο δρόμο προς Λεμεσό, μια μικρή παράκαμψη μας οδηγεί στο πανέμορφο χωριό Λεύκαρα, που είχαμε ακουστά από τα περίφημα λευκαρίτικα κεντήματα που θεωρούνται από τα καλύτερα χειροτεχνήματα παγκοσμίως. Τα Λεύκαρα είναι μοιρασμένα σε Πάνω Λεύκαρα, που αποτελούν δήμο και τα Κάτω Λεύκαρα, την κοινότητα, διαχωρισμός που απαντάται στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ενώ προγενέστερες πηγές τα αναφέρουν ως ένα μόνο οικισμό. Τόσο στα Κάτω Λεύκαρα, όπως και στο γειτονικό χωριό Πάνω Λεύκαρα, αναπτύχθηκε ιδιαίτερα η τέχνη της κεντητικής, που έφθασε σε πολύ ψηλά επίπεδα. Μάλιστα, σύμφωνα με την παράδοση, όταν επισκέφτηκε την Κύπρο ο περίφημος ζωγράφος της Αναγέννησης, Leonardo Da Vinci, πήρε μαζί του ένα Λευκαρίτικο κέντημα για την Αγία τράπεζα του Καθεδρικού ναού του Μιλάνο.
Η ονομασία του χωριού έχει τρεις εκδοχές. Η μία ότι προέρχεται από τα Λευκά Όρη, επειδή η περιοχή έχει σαν κύριο χαρακτηριστικό της γνώρισμα το λευκόχρωμο, τραχύ ασβεστολιθικό και πυριτολιθικό τοπίο. Η δεύτερη θέλει τα χωριά να ονομάστηκαν έτσι από τις συστάδες από μικρές λεύκες που φύτρωναν στην περιοχή εκεί ενώ η τρίτη απλά συνδέει το όνομά τους με τον οικιστή Λεύκαρο. Στους δρόμους και τα πλακόστρωτα στενά σοκάκια του παραδοσιακού οικισμού είδαμε ηλικιωμένες γυναίκες να κάθονται υπομονετικά και δημιουργούν πραγματικά στολίδια, που στη συνέχεια πωλούνται στα τοπικά καταστήματα αναμνηστικών. Τα υπέροχα λευκαρίτικα κεντήματα χαρακτηρίζονται για τον πλούτο και την ποικιλία των σχεδίων τους. Στην περιοχή των Λευκάρων ανθίζει άλλη μια συναρπαστική τέχνη, ήδη από τις αρχές του 18ου αιώνα, η αργυροχοΐα. Ο μοναδικός στις μέρες μας τεχνίτης – αργυροχόος των Κάτω Λευκάρων, δουλεύει το ασήμι με τον παραδοσιακό σφυρήλατο τρόπο και κατασκευάζει με μεράκι παραδοσιακά κυπριακά τελετουργικά αντικείμενα, όπως το καπνιστήρι και τη μερρέχα, καθώς και αρκετά άλλα είδη λαϊκής τέχνης.
Πέρασμα από τη Λεμεσό
Ξαποστάσαμε για καφεδάκι στην πλατεία της κοινότητας των Κάτω Λευκάρων και συνεχίσαμε για τη Λεμεσό, τη δεύτερη σε πληθυσμό πόλη της Κύπρου. Κύριο λιμάνι του νησιού, κέντρο οινοβιομηχανίας και παραθερισμού, η πόλη διαθέτει πολλές και καλές τουριστικές υποδομές που την καθιστούν δημοφιλή σταθμό για τους παραθεριστές. Αυτό ενισχύεται και από το γεγονός ότι η Λεμεσός έχει το τέλειο μεσογειακό κλίμα, το οποίο το καλοκαίρι είναι ζεστό και ξηρό ενώ το χειμώνα ήπιο. Με μέση θερμοκρασία το καλοκαίρι μεταξύ 22 και 36 βαθμών Κελσίου και το χειμώνα μεταξύ 1 και 18 βαθμών Κελσίου και με θερμοκρασία του θαλάσσιου νερού να είναι περίπου 15.50 βαθμών Κελσίου το χειμώνα και 24.0 βαθμών Κελσίου τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο, οι συνθήκες θεωρούνται ιδιαίτερα καλές για κολύμπι όλο το χρόνο. Η παλιά πόλη διακρίνεται από στενά δρομάκια και ένα μεσαιωνικό κάστρο, που σήμερα στεγάζει το Κυπριακό Μεσαιωνικό Μουσείο. Στο Μουσείο αυτό εκτίθενται αντικείμενα μέσα από τα οποία αντικατοπτρίζεται το Ιστορικό γίγνεσθαι της νεότερης Κύπρου, η οικονομική, κοινωνική και καλλιτεχνική ανάπτυξη, αλλά και τα ήθη και τα έθιμα του νησιού από τον 3o μέχρι και τον 18ο μ.Χ. αιώνα. Ο περίπατος στην πόλη της Λεμεσού αναδεικνύει τον κοσμοπολίτικο αέρα της, ενώ εκτός πόλης, οι διαδρομές στο βιότοπο της Αλυκής και τον υδατοφράχτη Γερμασόγειας αναδεικνύουν το γαλήνιο πρόσωπό της, τις ήρεμες τοποθεσίες και το φυσικό κάλλος. Ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες, η Αλυκή Ακρωτηρίου, ένας από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους της ανατολικής Μεσογείου, φιλοξενεί μεγάλο αριθμό φλαμίνγκο που περνούν τους χειμερινούς μήνες τους εδώ, μαζί με γερανούς, άλλα μεταναστευτικά καλοβάτικα πουλιά και αρπακτικά πουλιά.
Στη διαδρομή ανακαλύψαμε και το λόγο για τον οποίο η Λεμεσός έχει χαρακτηριστεί ως «Πόλη του Αμπελιού και του Κρασιού». Ιστορικά, η Λεμεσός ήταν το κέντρο παραγωγής και εμπορία κρασιού στην Κύπρο και είναι κοινά αναγνωρισμένη σαν η κρασοπαραγωγός πόλη του νησιού. Στις περιοχές γύρω από τα πιο πολλά χωριά της ομώνυμης επαρχίας, το αμπέλι βρήκε ένα φιλόξενο περιβάλλον, ήπιο κλίμα και κατάλληλο έδαφος για να ευδοκιμήσει. Εκτιμώντας το δώρο της φύσης, οι άνθρωποι καλλιεργούσαν τα αμπέλια με αγάπη και αφοσίωση κάτω από δύσκολες συνθήκες και μετά από πολύχρονη πείρα παρασκεύασαν από τον καρπό του κρασιά τα οποία είχαν μεγάλη ζήτηση στις τότε γνωστές ξένες και εγχώριες αγορές. Στα κρασοχώρια κάθε σπίτι ήταν και ένα μικρό οινοποιείο, όπου ο ιδιοκτήτης και ο αμπελουργός διέθεταν όλο τον εξοπλισμό για την παραγωγή, την αποθήκευση, την παλαίωση και τη μεταφορά του κρασιού στους τόπους κατανάλωσης. Σχεδόν όλες οι εξαγωγές κρασιού και οινοπνευματωδών γίνονταν από την αρχή μέσω του λιμανιού της Λεμεσού. Εδώ βρίσκεται επίσης και η περιοχή παραγωγής της κουμανδαρίας, που είναι ένα πραγματικό κρασί το οποίο φέρει το όνομα της περιοχής προέλευσης του.
Γνωριμία με την κοσμοπολίτικη Πάφο
Σύντομα βρισκόμαστε στην Πάφο. Εδώ γεννήθηκε η θεά Αφροδίτη, από εδώ ξεκίνησε επίσημα ο Χριστιανισμός το 45 μ.Χ., εδώ δίδαξε ο Απόστολος Παύλος. Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, έχει να αναδείξει μεγάλους θησαυρούς, όπως τα μωσαϊκά της Οικίας του Διονύσου, του Θησέα και του Αιώνα, επαύλεις ευγενών του 3ου -5ου μ. Χ. αι. που κοσμούνται με θαυμάσια ψηφιδωτά πατώματα που θεωρούνται από τα ωραιότερα της Ανατολικής Μεσογείου και περιλαμβάνουν σκηνές παρμένες από την ελληνική μυθολογία. Θαυμάσαμε τους λαξευμένους μέσα στους συμπαγείς βράχους Τάφους των Βασιλέων που χρονολογούνται τον 4ο π.Χ. αιώνα και πολλοί κοσμούνται με δωρικούς κίονες, τη στήλη του Αποστόλου Παύλου, το αρχαίο Ωδείο, το μεσαιωνικό φρούριο στην περιοχή του λιμανιού, αλλά και το Βυζαντινό και Επαρχιακό Αρχαιολογικό Μουσείο.
Εκτός πόλης, απαραίτητες στάσεις του ταξιδιού μας ήταν η πεντράτρουλη βυζαντινή εκκλησία τη Αγίας Παρασκευής στο χωριό της Γεροσκήπου, το Μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου με τις βυζαντινές τοιχογραφίες του 12ου και 15ου αιώνα και το μοναστήρι της Χρυσορρογιάτισσας. Εντυπωσιακός πράγματι ήταν ο αρχαιολογικός χώρος στο Κούριο, με το μεγαλύτερο Ελληνο-Ρωμαϊκό θέατρο που κτίστηκε αρχικά τον 2ο π.Χ. αιώνα και επεκτάθηκε τον 2ο μ.Χ. αιώνα, την Πρωτοχριστιανική Βασιλική (5ος αιώνας) που ήταν πιθανόν ο καθεδρικός ναός του Κουρίου, την Οικία του Αχιλλέα και την Οικία των Μονομάχων με τα ωραία ψηφιδωτά δάπεδα.
Στην ακτή, μέσα στη γαλανή θάλασσα, ξεχωρίζει από μακριά η Πέτρα του Ρωμιού, ένας τεράστιος βράχος εντυπωσιακό δείγμα της φύσης και ενδιαφέρον γεωλογικό φαινόμενο. Σύμφωνα με το θρύλο, σε αυτό το εξαιρετικής ομορφιάς μέρος αναδύθηκε η Αφροδίτη από τα κύματα. Το ελληνικό όνομα, Πέτρα του Ρωμιού, σχετίζεται με τον θρυλικό Βυζαντινό ήρωα, τον Διγενή Ακρίτα, που λέγεται ότι πετώντας αυτόν τον τεράστιο βράχο στη θάλασσα κράτησε τους Σαρακηνούς μακριά, καταστρέφοντας τα πλοία του εχθρού. Ο χώρος συμπεριλαμβάνεται στην Πολιτιστική διαδρομή της Αφροδίτης, μια από τις πολύ ενδιαφέρουσες διαδρομές πολιτισμού που προτείνει ο Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού. Ένα όμορφο λιμανάκι, ιδιαίτερα γραφικό και αγαπητός τόπος για επισκέπτες που επιθυμούν ηρεμία και χαλάρωση, είναι και το Λατσί, δυτικά της πόλης Χρυσοχούς. Στις ψαροταβέρνες και τις μπιραρίες του συχνάζουν παραθεριστές που απολαμβάνουν φρέσκο ψάρι, ενώ από εδώ ξεκινούν και κρουαζιέρες για τον Ακάμα.
Φυσικές ομορφιές απείρου κάλλους
Έχοντας συμπληρώσει μια ιστορική διαδρομή 10.000 ετών, η Κύπρος μοιάζει με ένα τεράστιο υπαίθριο μουσείο όπου διαγράφεται η πορεία της μέσα στους αιώνες και οι πολιτισμοί που τη συνθέτουν. Πέραν του ενδιαφέροντος ιστορικού παρελθόντος, δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιλέγουν το νησί για τις φυσικές δραστηριότητες που μπορούν να απολαύσουν, από ψάρεμα και ορεινή ποδηλασία μέχρι πέταγμα με ανεμόπτερο, γκολφ και ιστιοπλοΐα. Την άνοιξη η φύση οργιάζει. Σπάνια αγριολούλουδα, κυπριακές τουλίπες και κυκλάμινα κοσμούν τις βουνοπλαγιές, ανθισμένες βουκαμβίλιες στολίζουν τους ασπρισμένους τοίχους στα χωριά, η μυρωδιά των δέντρων πλημμυρίζει την ατμόσφαιρα. Από την άλλη, οι παραλίες της προσφέρονται για όλα τα γούστα. Ατέλειωτες αμμώδεις με ρηχά νερά, εκπληκτικοί βραχώδεις κολπίσκοι, απόμεροι ορμίσκοι με ήσυχα νερά, ακτές που άλλοτε γαλήνιες άλλοτε κοσμοπολίτικες, συγκεντρώνουν λουόμενους όλο το χρόνο. Παράλληλα, υπάρχουν πάρα πολλά μονοπάτια στη φύση, για όσους αγαπούν την πεζοπορία και προσφέρονται για εύκολο περπάτημα, από όλες τις ηλικίες. Το Τμήμα Δασών, με οικονομική αρωγή του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού, έχει κατασκευάσει μέχρι σήμερα σε διάφορες περιοχές του νησιού από το Κάβο Γκρέκο στο νοτιοανατολικό άκρο, μέχρι τον Ακάμα στα δυτικά, σαράντα οκτώ μονοπάτια συνολικού μήκους 200 περίπου χιλιομέτρων, προσεκτικά σχεδιασμένα για να διέρχονται από περιοχές με πλούσια φυσική βλάστηση αλλά και πολιτιστικό ενδιαφέρον.
Τη μερίδα του λέοντος των φυσιολατρών επισκεπτών κερδίζει το τριών χιλιομέτρων φαράγγι του Άβακα, ένα πραγματικό αριστούργημα της φύσης. Ευτυχώς είμαστε κατάλληλα εφοδιασμένοι με σταθερά παπούτσια και τον απαραίτητο εξοπλισμό και έτσι δεν χάσαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε από κοντά την τοπική χλωρίδα και πανίδα. Το φαράγγι βρίσκεται στην απάτητη χερσόνησο του Ακάμα στη βορειοδυτική Πάφο, είναι λαξευμένο από ασβεστόλιθο και σε μερικά σημεία φτάνει τα 30 μ. ή είναι αρκετά στενό. Υπάρχουν αρκετά “πονηρά” σημεία, με τραχιά μονοπάτια, φυσικά ρυάκια, ολισθηρούς βράχους και πέτρες, που πρέπει κανείς να προσέξει. Θα δείτε πλούσια βλάστηση από πεύκα, κυπαρίσσια, άγρια κυπαρίσσια, αγριοσυκιές, φτέρες και βελανιδιές και σπάνια ενδημικά φυτά, όπως το centauria akamandis με τα πορφυρά λουλούδια που ανθίζουν την άνοιξη. Στα πυκνά δάση κρύβονται λαγοί και αλεπούδες και στα επίσης πυκνά φυλλώματα βρίσκουν καταφύγιο γεράκια, κουρούνες και κουκουβάγιες. Υπάρχει επίσης μεγάλος αριθμός ερπετών.
Όλο το νησί ένα βότσαλο στα πόδια μας...
Από τη μια οι πανέμορφες παραλίες της Μεσογείου και από την άλλη η εντυπωσιακή οροσειρά του Όρους Τρόοδος, προσφέρουν μια μοναδική εναλλαγή τοπίου. Από την ψηλότερη κορυφή του όρους, τον Όλυμπο στα 1.952 μ., η θέα είναι μαγευτική. Ολόγυρα, πευκόφυτο δάσος, εκκλησίες μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς με εξαίσια τέχνη που απεικονίζεται στις εικόνες, τις τοιχογραφίες και την αρχιτεκτονική τους, η μαγευτική κοιλάδα των κέδρων, ενδιαφέρουσα χλωρίδα και πανίδα και δροσεροί καταρράκτες, αποτελούν μια όαση φυσικής ομορφιάς που κερδίζει αμέσως τον επισκέπτη. Ο αέρας μοσχομυρίζει άγριο θυμάρι, γιασεμί και πεύκο, το οξυγόνο πλημμυρίζει τα πνευμόνια και το τραγούδι των αηδονιών που κρύβονται στα φυλλώματα είναι μουσική στα αυτιά μας.
Στους πρόποδες του όρους Τροόδους και συγκεκριμένα στη βόρεια πλευρά της οροσειράς, σε υψόμετρο 667 μ. βρίσκεται το πιο ψηλό χωριό της κοιλάδας της Σολιάς, η Κακοπετριά, χωσμένη στο πράσινο, ανάμεσα στις όχθες των ποταμών Καρκώτη και Γαρίλλη. Ανασκαφές μαρτυρούν ότι το χωριό κατοικήθηκε γύρω στον 6ο- 7ο αι. Πανύψηλα και δροσερά πλατάνια προσφέρουν τη σκιά τους στους τακτικούς επισκέπτες, που συρρέουν εδώ κυρίως το καλοκαίρι.
Το «Παλιό Χωριό» δίνει μιαν αυθεντική εικόνα του παραδοσιακού χωριού της Κύπρου, με τα γραφικά διώροφα πλινθόκτιστα σπίτια του, κτισμένα το ένα δίπλα από το άλλο, με μπαλκόνια που ανοίγουν στο πράσινο του ποταμού και στενά ελικοειδή σοκάκια. Το θαυμάσιο φυσικό περιβάλλον, το πλούσιο πράσινο, τα δροσερά και γάργαρα νερά της, η λαϊκή κληρονομιά και η σχετικά μικρή απόστασή της με τη Λευκωσία και τη Λεμεσό, είναι στοιχεία που συμβάλλουν στην τουριστική ανάπτυξη της Κακοπετριάς και την καθιστούν απαραίτητη στάση για γνωριμία με τις ομορφιές της.
Στα παραδοσιακά χωριά που συναντήσαμε στη διαδρομή, βρήκαμε ντόπια προϊόντα – φυσικά χαλούμι - και γλυκές λιχουδιές, όπως σουτζούκο και παλουζέ, γευστικότατα κρασιά - ζιβανία, ροδόσταμο- και πήλινα αναμνηστικά, Λευκαρίτικα κεντήματα και δαντέλες. Οι χαμογελαστοί κάτοικοι μας κέρασαν ντόπιο κρασί και γλυκό και μας διηγήθηκαν την ιστορία του χωριού τους. Οι λαχταριστές παραλίες μας ξεκούρασαν και μας χαλάρωσαν και ο ζεστός ήλιος μας αναζωογόνησε. Λίγος ο χρόνος, πολλές οι εικόνες, ακόμη περισσότερα αυτά που δεν προλάβαμε να απολαύσουμε. Η ερωτική Κύπρος έχει πολλά ακόμη να μας προσφέρει και σύντομα θα καταφέρουμε να ξεκλέψουμε μερικές ημέρες για να συμπληρώσουμε το παζλ των εντυπώσεων. Άλλωστε, είναι μόλις μια ανάσα μακριά και μας περιμένει όλο το χρόνο...
Φωτογραφίες: © Κυπριακός Οργανισμός Τουρισμού
